Bu yazı ISI sistemi haqqında yazmaq üçün əla fürsətdir, çoxdan bir dostuma söz verdiyim şey. Ancaq bu həm də tarixin nə qədər yaxşı qafiyələndiyini nəzərdən keçirmək üçün bir fürsətdir (ya pis). Bir neçə il əvvəl, təxminən iki, Mebel mağazasında gördüm, yəqin ki, Kika, İqnaz Semmelveys haqqında alman dilində kitab. Alman dilində idi, alman dilli ölkələrdə belə, yəqin ki, Avstriyada, satmamışdı. Mən bunu edirəm, Satılmayan kitabları mebel mağazalarına aparıram. Mən onu almaq istəyirdim, amma bunu etmək mümkün deyildi. Mən onu öldürücü fikirlərlə əlimdə tutdum, kameraların qarşısında. İkinci dəfə getdiyimdə soruşdum, daha yoxdu, başqa kitablar qoymuşdular, yoxsa daha harda axtaracağımı bilmirdim. İndi də peşmanam. Bir müddətdir ki, almanca kitab oxumuram, əlavə olaraq, İgnaz Semmelweisin hekayəsi çox ağrılıdır və əslində elmin necə işlədiyini göstərir, xüsusilə tibb elmi, ancaq yox. Macar həkim Semmelweis (1818-1865) mikrobların və onların xəstəliyə necə səbəb olduğu bilinməyən bir dövrdə qeyri-adi bir kəşf etdi (baxmayaraq ki, onların mövcudluğu haqqında fikirlər orta əsrlərə aiddir, qara ölüm zamanından). İlk mikroskoplar suda batmış bəzi kiçik orqanizmləri vurğulamışdı, lakin yenə də yoluxucu xəstəliklər ...miazmlar tərəfindən istehsal olunurdu, rəsmi elmə görə.
Semmelweis nə edir?? Observă ca în spitale, ana ölümü olmuşdur 3 mama ilə doğuşla müqayisədə dəfələrlə tez-tez olur. Bu qadınların ölüm səbəbi puerperal qızdırma idi, və əlləri xüsusi məhlulla yumaqla (indi mənasız, xlor əsasında), onun tərəfindən hazırlanmışdır, ondan daha az rast gəlinir 1%. İqnaz da bu haqda kitab yazıb. Və nəşr olundu. Amma bunun nə əhəmiyyəti var? O, dövrün tibb elitası tərəfindən məsxərəyə qoyuldu. O, əsəb pozğunluğu keçirdi və sonda dəlixanaya düşdü, unde după 14 günlərdə mühafizəçilərin vurduğu zərbələr nəticəsində yaranan qanqren nəticəsində dünyasını dəyişib.
Pare dincolo de tragedie? Taleyin ironiyası, praktiki olaraq qarşısını ala biləcəyiniz şeydən ölmək! Antibiotiklərdən əvvəl dünya necə görünürdü? Ce însemna atunci o infecție? İndiki qorxu filmləri üçün makiyajlar o vaxtkı reallıqla müqayisədə gülüncdür.
Yaxşılıq etməyə çalışsan belə olar, yeni ideyalar irəli sürsəniz. İntihar və ya dəlilik. Hansı daha pisdir bilmirəm. Amma ən ağrılısı odur ki, sadəcə bunun mümkün olduğunu söyləyən həkimi ələ salan nüfuzlu insanlar var., kollecdə nə öyrəndi, həm də gündəlik məşqdən, iltihabı idarə etməklə viral infeksiyanın ciddi təsirlərinin tezliyini azaltmaq. Demək istəyirəm ki, kəşflərlə çıxmayın, ancaq məktəbdə öyrəndiklərini tətbiq etmək üçün. Dr. Groşan nə edir?, ola bilsin ki, oxşar təsiri olan digər maddələrlə, Afrikadakı bəzi həkimlər yəqin ki, bunu edirlər, Hindistan və ya iddiası olmayan digər ölkələr, unde se pare că efectele covid nu sunt atât de dureroase ca la noi. Söhbət təkcə orada gənclərin çox olması deyil, e mai cald etc. Orada ictimai qayğı daha güclüdür, digər amillərdən kənarda. Moașele din poveste adică… Și nu atâtea somități care sa spună medicilor și farmaciștilor ce să facă în cele mai mici amănunte cazul unui virus de răceală muntant. Asta în condițiile în care ieri l-am auzit pe Andrei Baciu că nu știa că există substanțe care ar putea combate furtuna citokinică.
„În atenția colegilor din presa, un pont de investigație:
Cum știi că un medic e cu adevărat un cercetător și nu un impostor care se plimbă pe la televizor pretinzând că are un tratament minune?
Çox sadə. Trebuie să aibă în CV publicații științifice, adică articole cu câteva caracteristici obligatorii:
1. Idee originală și protocol de cercetare
2. Studii în condiții controlate strict
3. Təsdiqlənmiş nəticələr
4. Opinii ale altor medici reputați, într-un proces numit „peer review” care certifică calitatea știintifică a materialului.
Am căutat de curiozitate să vad care e activitatea științifică a doamnei Flavia Groșan, məsələn.
Am găsit un singur articol din 2011, publicat în Jurnalul de Chimioterapie Microbială Oxford. Bu onun iş yeri deyil, ci al unui medic din străinătate. La care ea a participat, alături de alte câteva zeci de cadre medicale, din care destui români.
În el, medicii au dat două antibiotice pacienților cu pneumonie și au urmărit efectele. Doamna Groșan a avut probabil câțiva pacienți înrolați și a trimis datele cercetătorilor din străinătate care au scris articolul.
https://akademik.oup.com/…/66/suppl_3/iii19/669346…
Asta e activitatea ei științifică într-o publicație reputată globală pe care am putut s-o găsesc. E menționată la „și alții care ne-au ajutat” într-un singur articol. Nu mă îndoiesc însă că mai are și alte articole publicate în România, căci aici avem o groază de reviste medicale de nișă, cu impact științific real de obicei redus.
Însă ca om de știință reputat și care contează… ei bine, putem spune destul de simplu că doamna Groșan nu a depășit Bihorul în mod semnificativ.
Qərar, dragi colegi din presă, körpü: Dacă vreți să aflați câte parale face în lumea științifică unul dintre medicii care apar la televizor, căutați-i numele în Google Scholar. E varianta motorului de căutare care indexează articolele științifice care contează cu adevărat. Mai sunt utile și PubMed sau ResearchGate.
Vă las plăcerea să descoperiți acolo și operele științifice ale Adinei Alberts, məsələn. İpucu: çox çətin olacaq...)
Cu plăcere.”
