Kini nga post usa ka maayo kaayo nga oportunidad sa pagsulat bahin sa sistema sa ISI, ang akong gisaad sa usa ka higala sa dugay nga panahon. Apan usa usab kini ka oportunidad sa pagrepaso kung unsa ka maayo ang mga rhymes sa kasaysayan (o daotan). Pipila ka tuig ang milabay, mga duha, Nakita ko kini sa usa ka tindahan sa muwebles, siguro nga si Kika, usa ka libro sa German bahin kang Ignaz Semmelweis. Naa sa German, busa sa mga nasod nga nagsultig Aleman, tingali sa Austria, wala kini gibaligya. Mao na akong gibuhat, Gikuha nako ang mga libro nga dili ibaligya sa mga tindahan sa muwebles. Gusto ko nga mopalit niini, apan dili kini mahimo. Gikuptan ko kini sa akong kamot uban ang mamumuno nga mga hunahuna, atubangan mismo sa mga camera. Sa diha nga ako miadto sa ikaduha nga higayon aron sa pagpangayo niini, kini wala na, nagbutang sila ug ubang mga libro o wala na ko kabalo asa pangitaon. Nagbasol ko bisan karon. Nga dugay na kong wala makabasa ug German nga libro, Dugang pa, ang istorya ni Ignaz Semmelweis sakit kaayo ug nagpakita kung giunsa ang paglihok sa siyensya, ilabi na sa medikal nga siyensiya, pero dili lang. Ang Hungarian nga doktor nga si Semmelweis (1818-1865) nakahimog talagsaong diskobre sa panahon nga ang mga kagaw ug kon sa unsang paagi kini nagpahinabog sakit wala mahibaloi (bisan pa ang mga ideya bahin sa ilang paglungtad gikan pa sa Edad Medya, gikan sa panahon sa itom nga kamatayon). Ang unang mga mikroskopyo nagpasiugda sa pipila ka gagmayng mga organismo nga nagkurog sa tubig, apan sa gihapon makatakod nga mga sakit ang gihimo sa…miasms, sumala sa opisyal nga siyensya.
Unsa ang gibuhat ni Semmelweis?? Observă ca în spitale, maternal mortality kay sa 3 mga beses nga mas kanunay kaysa sa kaso sa pagpanganak sa mga mananabang. Puerperal fever ang hinungdan sa kamatayon niini nga mga babaye, ug pinaagi sa paghugas sa mga kamot gamit ang usa ka espesyal nga solusyon (trivial karon, base sa chlorine), gidevelop niya, ang insidente niini mikunhod ngadto sa ubos pa kay sa 1%. Si Ignaz misulat usab ug libro bahin niini. Ug gipatik. Apan unsa ang hinungdan niini? Gibiaybiay siya sa mga medikal nga elite sa panahon. Naa siyay nervous breakdown ug natapos sa usa ka buang nga asylum, unde după 14 mga adlaw nga siya namatay tungod sa gangrene tungod sa mga pagbunal nga gidumala sa mga guwardiya.
Pare dincolo de tragedie? Ang irony sa kapalaran, nga mamatay sa unsay mahimo unta nimong mapugngan! Unsa ang hitsura sa kalibutan sa wala pa ang antibiotics? Ce însemna atunci o infecție? Kataw-anan na ang mga make-up sa horror movies karon itandi sa realidad kaniadto.
Ingon niana kung maningkamot ka sa pagbuhat ug maayo, kung adunay ka bag-ong ideya. Paghikog o pagkabuang. Wala ko kabalo kung unsa ang mas grabe. Apan ang labing sakit kay adunay mga impluwensyal nga tawo nga nagbiaybiay sa usa ka doktor nga moingon lang nga posible, ang iyang nakat-onan sa kolehiyo, apan usab gikan sa adlaw-adlaw nga praktis, pagpakunhod sa frequency sa seryoso nga mga epekto sa usa ka viral infection pinaagi sa pagdumala sa panghubag. Buot ipasabot, ayaw paghimo og mga nadiskobrehan, apan sa paggamit sa imong nakat-onan sa eskwelahan. Unsa ang gibuhat ni Dr. Groșan?, tingali uban sa ubang mga butang nga adunay susama nga mga epekto, ang ubang mga doktor sa Africa lagmit mao, India o uban pang mga nasud nga wala’y pag-angkon, unde se pare că efectele covid nu sunt atât de dureroase ca la noi. Dili lang kay mas daghan ang mga batan-on didto, e mai cald etc. Ang pag-atiman sa komunidad mas lig-on didto, labaw sa ubang mga hinungdan. Moașele din poveste adică… Și nu atâtea somități care sa spună medicilor și farmaciștilor ce să facă în cele mai mici amănunte cazul unui virus de răceală muntant. Asta în condițiile în care ieri l-am auzit pe Andrei Baciu că nu știa că există substanțe care ar putea combate furtuna citokinică.
„În atenția colegilor din presa, un pont de investigație:
Cum știi că un medic e cu adevărat un cercetător și nu un impostor care se plimbă pe la televizor pretinzând că are un tratament minune?
Simple kaayo. Trebuie să aibă în CV publicații științifice, adică articole cu câteva caracteristici obligatorii:
1. Idee originală și protocol de cercetare
2. Studii în condiții controlate strict
3. Gipamatud-an nga mga konklusyon
4. Opinii ale altor medici reputați, într-un proces numit „peer review” care certifică calitatea știintifică a materialului.
Am căutat de curiozitate să vad care e activitatea științifică a doamnei Flavia Groșan, pananglitan.
Am găsit un singur articol din 2011, publicat în Jurnalul de Chimioterapie Microbială Oxford. Dili kini iyang pagtuon, ci al unui medic din străinătate. La care ea a participat, alături de alte câteva zeci de cadre medicale, din care destui români.
În el, medicii au dat două antibiotice pacienților cu pneumonie și au urmărit efectele. Doamna Groșan a avut probabil câțiva pacienți înrolați și a trimis datele cercetătorilor din străinătate care au scris articolul.
https://academic.oup.com/…/66/suppl_3/iii19/669346…
Asta e activitatea ei științifică într-o publicație reputată globală pe care am putut s-o găsesc. E menționată la „și alții care ne-au ajutat” într-un singur articol. Nu mă îndoiesc însă că mai are și alte articole publicate în România, căci aici avem o groază de reviste medicale de nișă, cu impact științific real de obicei redus.
Însă ca om de știință reputat și care contează… ei bine, putem spune destul de simplu că doamna Groșan nu a depășit Bihorul în mod semnificativ.
Si Deci, dragi colegi din presă, usa ka tulay: Dacă vreți să aflați câte parale face în lumea științifică unul dintre medicii care apar la televizor, căutați-i numele în Google Scholar. E varianta motorului de căutare care indexează articolele științifice care contează cu adevărat. Mai sunt utile și PubMed sau ResearchGate.
Vă las plăcerea să descoperiți acolo și operele științifice ale Adinei Alberts, pananglitan. Pahibalo: lisod kaayo...)
Cu plăcere.”
